INLEIDING
Met betrekking tot de transmissie tussen atleten en fietsen,
zijn schoenplaatjes van bijzonder belang: ze zijn de enige verbinding tussen
fietsschoen en pedaal en kunnen individueel aangepast worden. Naast de
longitudinale en transversale as kunnen bijna alle pedalen ook in de Z- as
worden verplaatst. Hiermee bedoelen we de rotatie, dus de hoek van de schoen
ten opzicht van de crank. Dus de hak beweegt naar de crank, staat neutraal of
staat van de crank af.
In eerdere blogs heb ik de basis principes van het afstellen
van de schoenplaatjes al eens nader uitgelegd. Ik wil daar nu verder niet op
ingaan. (zie oa http://fityourbike.blogspot.nl/2017/)
Naast afstelling schoenplaatjes, is het natuurlijk
belangrijk om goed naar de afstelling van de zitpositie te kijken. Dit kan ook
grote gevolgen hebben op de stand van je voeten.
Hieronder wil ik enkele voorbeelden laten zien van het
effect van veranderen positie van de schoenplaatjes op
drukverandering/stabiliteit. Bij https://www.fityourbike.nl/
werken
we met de voetdrukmeting van Gebiomized (zie: http://fityourbike.blogspot.nl/2015/03/
)
Voorbeeld 1: AANPASSING VAN DE SCHOENPLAATJES IN LENGTERICHTING
In dit voorbeeld lijdt de atleet aan brandende voeten en
gevoelloze tenen aan haar linker voet, nadat ze ongeveer 30 minuten op haar
fiets heeft gereden. Door haar oorspronkelijke positie te analyseren kunnen
sommige parameters zoals zadelhoogte en afstand zadel-stuur worden uitgesloten
als mogelijke oorzaken.
Ook het schoenmodel past op de afmetingen van de
voeten. Drukverdeling van de linker voet (afbeelding 1: basislijn) toont een
drukpiek in het voorste gedeelte van de voetbal (met name in het gebied van de
metatarsale kop (MTH) 2 (2e teen) met een waarde van 460 mbar. Het drukpunt (CoP) onder
de voet (weergegeven als zwarte lijn) ligt voornamelijk in dit gebied. Het kan
worden aangenomen dat de zenuwbanen die daar lopen worden overbelast in elke
duwfase van de pedaalslag, zodat een verminderde toevoer van de tenen leidt tot
de bovengenoemde problemen.
Door de schoenplaatjes 10 mm terug te plaatsen, werd de hele
drukverdeling verplaatst naar het midden van de bal van de voet. Het drukpunt
(CoP) ligt nu 8 mm verder naar achteren en de maximale drukpiek is nu 320 mbar.
Dit betekent een vermindering van 30%.
De aangepaste positie van de schoenplaatjes leidt tot
positieve effecten op de drukverdeling in de fietsschoen. De volgende stap zal
zijn om de zadelhoogte aan te passen aan de nieuwe positie om hyperextensie van
knie- of enkelgewricht te vermijden.
GEVALLESTUDIE 2: AANPASSING VAN SCHOENPLAATJES IN
TRANSVERSALE AS
In de tweede voorbeeld ligt de nadruk op de zijwaartse
verschuiving van schoenplaatjes. De atleet klaagde over problemen op de
buitenrand van de schoen, vooral bij langere of intense ritten. In dit geval
zullen we richten op de analyse van de rechtervoet:
In de oorspronkelijke positie bevindt zich de hoogste
drukpiek van 664 mbar bij MTH 5 (kleine teen), weergegeven als geel gebied in
de drukplot (afbeelding 3). Ook is het CoP hoofdzakelijk in het zijvlak van de
bal van de voet, daarom wordt 41% van de trapkracht uit de buitenrand van de
bal uitgeoefend.
Door de schoenplaatjes 5 mm naar binnen te verplaatsen wordt
de druk onder de voet naar het midden overgebracht (afbeelding 4). De 'gele'
drukzone is nu groen geworden, wat een vermindering van de maximale druk in dit
gebied aangeeft.
Bij het vergelijken van beide metingen kan een significante
verschuiving van de drukverdeling in de mediale richting (naar binnen) worden
gezien, bijv. een stijging met 74% van de parameter "gemiddelde druk"
in de zone onder de grote teen. Hierdoor wordt de maximale druk bij kleine teen
met 18% verminderd. De oppervlakte van de toegepaste druk is groter, waardoor
de pijnlijke gebieden verlicht worden, maar is ook een teken van verminderde
stabiliteit in de drukfase. Je ziet dat zwarte lijntjes nu verder uit elkaar
liggen. Als dit bewegingspatroon zo blijft, moet de stabiliteit worden vergroot
door gebruik te maken van fietszolen.
CONCLUSIE
Ook kleine aanpassingen van de positie van schoenplaatjes
kunnen grote effecten hebben op de drukverdeling in de schoen. Daarom is de
juiste positionering van de schoenplaatjes altijd een onderdeel zijn van de
fietsmeting bij FitYourBike.
Toch mogen de effecten niet overschat worden:
Vanwege de beperkte aanpassingsopties van de schoenplaatjes maar klein zijn
vanwege boorgaten in schoenen, zijn de effecten ook beperkt. De bovengenoemde
voorbeelden zijn "reproduceerbaar" met elk pedaalsysteem op de markt,
daarom zal ik geen specifieke aanbevelingen doen met betrekking tot het
pedaalsysteem. Misschien in een andere blog?
Meer stabiliteit kan verkregen worden door gebruik te maken van wedges en/of aangepaste zolen.
Voor meer informatie stuur een mail naar info@fityourbike.nl of bel me: 0619953394
Meer stabiliteit kan verkregen worden door gebruik te maken van wedges en/of aangepaste zolen.
Voor meer informatie stuur een mail naar info@fityourbike.nl of bel me: 0619953394
Gerelateerde literatuur:
Gebiomized - Daniel Schade
Geen opmerkingen:
Een reactie posten